نوشتار حاضر به بررسی تحلیلی و اسنادی تاریخ نفت ایران در ابتدای سدۀ بیستم می پردازد و نشان می دهد که تاریخ نفت ایران تحت تأثیر چه عوامل داخلی و خارجی قرار گرفته است. این کتاب همچنین نشان دهندۀ گوشه هایی از تاریخ اجتماعی و سیاسی مناطق نفت خیز و چگونگی انعقاد قرارداد دارسی، کشف نفت در مسجد سلیمان، تأسیس پالایشگاه آبادان، تأثیر دولت انگلیس بر نفت ایر ان، نقش گمرکات در تاریخ نفت ایران و در مجموع شکل گیری و توسعۀ شرکت نفت ایران و انگلیس است. اسناد داخلی و خارجی استفاده شده در این اثر برای بیان یک موضوع در بسیاری از موارد مطابقت داده شده و مباحث از خلال این اسناد استخراج گردیده است.